"ساربان سرگرداني "در اصل ادامه داستان "جزيره سرگداني "نوشته خانم "سمين دانشور "است .فضايي كه نويسنده براي داستان انتخاب كرده از حال و هواي چند سال قبل از انقلاب دوران انقلاب مايه گرفته است .ماجرا از شهر حلب (حلبي نشيني‌هاي جنوب تهران) آغاز مي‌شود .جنبشي از جوانان عليه رژيم در آن جا به فعاليت مشغول مي‌شود و سرانجام حركت‌هاي مردمي در نقاط ديگر شكل مي‌كرد .در جلد دوم، باز "هستي "قهرمان اصلي داستان است .او دختري است غوغايي تا سازنده و از آن كه شوهر صيغه‌اي او "سليم "را به زندان افكنده‌اند دست به تلاش و مبارزه مي‌زند كه البته، اين همه را تنها به سبب عشق و نه به خاطر اعتقاد به اصل مبارزه، صورت مي‌دهد و عاقبت خود نيز دستگير مي‌شود .اما "سليم "كه براي پوشش ناتواني‌هايش گاه از فلسفه و چين و هند دم مي‌زند، گاه به تصرف اسلامي مي‌گرايد و در خاتم به شريعت معتقد مي‌شود، مرد ميدان نيست .از ديگر وقايع اين داستان نقش مستشاران امريكايي و انگليسي است كه از سوي ديگر با سرنوشت "هستي "گره مي‌خورد و عاقبت "هستي "در كنار دلداده ديگرش "مراد " به جزيره‌اي تبعيد مي‌شود و ...