انديشۀ اصلاح دين يكي از رويكردهاي مهم در تاريخ معاصر ايران بوده و هست. اين پژوهش بر آن است تا گذري بر سير آن داشته و نشان دهد بنياد آن در دورۀ قاجار، بر آموزه‌هاي سيّد علي‌محمّد باب استوار بود و پس از پيوند با تعاليم محمّد بن عبدالوهاب در دورۀ پهلوي، به‌گونه‌اي فراگير دين‌مدارانِ تجددخواه را مجذوب خود كرد. در ميان داعيان اصلاح دين، شيخ هادي ‌نجم‌آبادي (معلم فكر اصلاح دين در عصر قاجار) كه در جلد نخست به انديشۀ او پرداخته مي‌شود. در مجلد دوم انديشۀ اصلاح دين در ايران نسل ديگري از دين مداران تجددخواه موضوع بررسي قرار دارند كه بيشتر در عصر پهلوي فعاليت داشتند؛ چهره‌هايي كه در ميان آنها شريعت سنگلجي از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است.