در اين كتاب، انديشه‌ها و آراي متصوفه اسلامي از ابتدا تا قرن هفتم هجري و براساس اقوال صوفيان آن دوره نقد و بررسي مي‌شود .كتاب در سه فصل سامان يافته است كه فصل نخست با عنوان "از ريشه‌ها تا شاخه‌ها "از سه مبحث تشكيل شده با اين ترتيب كه ابتدا سير پيدايش و تحولات تصوف تا قرن هفتم بررسي مي‌شود ;سپس نقد بيروني و دروني تصوف با استناد به نظرات علماي شيعه و سني فراهم مي‌آيد و در ادامه، مكاتب و سلسله‌هاي مشهور تصوف (تصوف شيعه و سني، مكتب عراق و خراسان، تصوف مغرب، محاسبيه، ملامتيه، قصاريه، طيفوريه، جنيديه، قادريه، رفاعيه و (...معرفي مي‌شوند .در فصل دوم، سه مبحث اصلي تصوف نظري يعني "توحيد"، "عشق "و "ولايت "بررسي شده است .فصل سوم با عنوان "نقد تصوف علمي"، شامل نقد مقوله "سماع "و برخي مباحث پراكنده ديگر (اباحه، اكل صوفي، ترك علم، خرقه پشمينه، خلوت و (...است .