اسناد و مكتوبات برجاي مانده از روزگارانِ پيشين، از مهم‌ترين منابع واكاوي و تشريح تاريخ هر سرزمين است. از اين دست منابعِ مكتوبِ مرتبط با رويدادهاي سرزمين گيلان، محدود آثاري به چاپ رسيده و در دسترس عموم قرار گرفته است. كتاب‌نامه‌هاي گيلان، مكاتبات پراكنده از مجموعه‌ي در اختيار الكساندر خودزكو، كنسول روسيه در گيلان در دهه ي 1830 ميلادي است كه در قالب دو مجموعه در كتابخانه‌ي ملي پاريس نگهداري مي‌شد و اينك مورد بازخواني و تحشيه‌نويسي قرار گرفته است. اين مجموعه بازتاب‌دهنده‌ي گوشه‌هايي از تاريخ گيلان زمين است.