در ميان آثار جواني داستايفسكي، صورت «جوان رؤياپرداز» از صورت‌هاي مهم است و در حقيقت صورت خود اوست. وجه مشترك او با جوان‌هاي رؤياپرداز داستان‌هايش شكايت از بخت ناهمراه است. در شب‌هاي روشن هم شرح اشتياق جواني رؤياپرداز را مي‌خوانيم كه زندگي را درتنهايي به‌سر مي‌كند و به دنبال گمشده‌اي كه با او همزباني كند، هر سو مي‌پويد. تا عاقبت در كنار آبراه با دوشيزه‌اي گريان، كه او نيز عاشقي شيدا و تنهاست، آشنا مي‌شود و خيال مي‌كند كه ايام تنهايي‌اش به سر آمده. در گفته‌هاي جوان، كه شرح رؤياهاي شبانه‌ي اوست، صداي خود نويسنده محسوس است. از اين‌روست كه داستان به زبان اول‌شخص نوشته شده و رنگ حديث نفس دارد.