سرزمين گيلان به دليل برخورداري از موقعيت و ويژگي هاي طبيعيِ ممتاز خود، كمتر مورد تاخت و تاز بيگانگان قرار گرفته است؛ همين عامل در جغرافياي تاريخي آن نقش بسزايي داشته و موجب شده تا پيدايش ولايات و شهرهاي گيلان بيشتر ناشي از پويش تاريخي و فرهنگي بومي اين سرزمين باشد، به گونه‌اي كه تنها از اواسط دوره‌ي صفويه، بلوك ها و ولايات مستقل گيلان يك‌پارچه شده و تحت حاكميت مركزي قرار گرفت و از آن پس حكومت مركزي و همسايه، در صدد بهره برداري از ثروت هاي اين سرزمين برآمدند. اكنون گيلان تقريبا همان محدوده و بخش‌هايي را شامل مي‌شود كه در طول تاريخ محدوده‌ي طبيعي آن بشمار ميرفت؛ اين امر ناشي از استواريِ جغرافياي اين سرزمين و پويش طبيعي آن در طول تاريخ است.