سرزمين فومنات با چهار نقطه‌ي قديمي و تاريخي فومن، تولم، گسكر، و شفت بخشي از استان گيلان محسوب مي‌شود. در كتاب حاضر به صورت تك‌نگاري به مسائل طبيعي، تاريخي، جغرافيايي، اجتماعي، انساني و اقتصادي اين بخش از گيلان غربي پرداخته مي‌شود. بيش‌تر مطالب مربوط به سه شهرستان فومن، صومعه‌سرا و شفت به همراه روستاهاي هريك است كه تا دهه‌ي سي در تقسيمات كشوري با عنوان "فومنات" شناخته مي‌شدند. مردم اين نواحي از دو قوم گيل و تالش تشكيل شده‌اند. گيل‌ها در ابتدا در نواحي جلگه‌اي و تالش‌ها در نواحي كوهستاني مي‌زيستند. مطالب كتاب در پنج فصل گنجانده شده است. در فصل اول ضمن معرفي شهر گيلان سيماي طبيعي فومنات ترسيم شده است كه از آن جمله مي‌توان به موقعيت جغرافيايي، مشخصات اقليمي، منابع آب و خاك و... اشاره كرد. فصل دوم به تاريخ عمومي فومنات اختصاص دارد و مباحثي چون قدمت ناحيه، شورش‌هاي رخ‌داده، رويدادهاي طبيعي، آثار تاريخي، نامداران و مشاهير فومنات را دربردارد. در بخش سوم ويژگي‌هاي انساني ـ اجتماعي فومنات ذكر مي‌شود كه مطالبي هم‌چون جمعيت، قوميت، زبان، آداب و رسوم و ديگر مسائل مربوط به آن را شامل مي‌شود. در بخش چهارم از تمام خصوصيات اقتصادي، از جمله زمين، مالكيت، امور كشاورزي، دامداري و صنايع دستي سخن مي‌رود و در بخش پاياني نيز تاريخچه‌ي ادارات و موسسات قديم و اوليه بررسي مي‌گردد.