بينوايان رماني نوشته ويكتور هوگو، نويسنده سرشناس فرانسوي است. اين كتاب اولين بار در سال ۱۸۶۲ منتشر شده و يكي از بزرگ‌ترين رمان‌هاي قرن ۱۹ است. در دنيايي كه مردم آن انگليسي صحبت مي‌كنند، اين رمان معمولاً با عنوان اصلي فرانسوي خود نام برده مي‌شود. با شروع انقلاب ژوئن در ۱۸۱۵ و به اوج رسيدن آن در ۱۸۳۲ در پاريس، اين رمان از زندگي چند شخصيت و تمركز بر مبارزات محكوم سابقه‌داري به نام ژان والژان و به رستگاري رسيدن او شكل گرفت.
ويكتور هوگو قبل از نگارش اين كتاب اعلام مي‌كند كه «مي‌خواهم همۀ حماسه‌هاي بشري را در يك حماسۀ برتر و نهايي درهم آميزم. حماسه‌اي كه در آن سير از بدي به نيكي، از بيدادگري به دادگري، از تباهي به زندگي از دوزخ به بهشت و از عدم به خدا را عرضه كنم» و در شصت‌سالگي زماني كه بينوايان را به پايان مي‌رساند، مي‌نويسد: «ديگر از مرگ نمي‌هراسم، زيرا به وظيفه‌ام عمل كرده‌ام».
«بينوايان» اثري رمانتيك به شمار مي‌رود و در عين حال رماني واقع‌گرا، حماسي، عاشقانه، اجتماعي، تاريخي و فلسفي است كه دنياي انسان‌هاي فرودست را ترسيم مي‌كند. اين اثر تصويري بسيار دقيق از زندگي فرانسوي‌ها، به‌ويژه پاريسي‌ها، در اوايل سدۀ نوزدهم به دست مي‌دهد.
در اين رمان هوگو سه تابلوي بزرگ را به تصوير مي‌كشد: ۱. نبرد واترلو، كه براي نويسنده نمايانگر پايان حماسة ناپلئون و آغاز عصر بورژوازي است. ۲. شورش مردم پاريس در ژوئن ۱۸۲۳ ۳. عبور ژان والژان از فاضلاب پاريس.
اين اثر به دليل توصيف‌ كشمكش‌هاي روح آدمي نيز اثري حماسي به شمار مي‌رود: كشمكش‌هاي ژان والژان ميان نيكي و بدي، فداكاري‌هاي وي براي رستگاري، ستيز ژاور ميان رعايت قوانين اجتماعي و رعايت قوانين اخلاقي.

ويكتور ماري هوگو زادهٔ ۱۸۰۲ و درگذشتهٔ ۱۸۸۵ شاعر، داستان‌نويس و نمايشنامه‌نويس پيرو سبك رومانتيسم فرانسوي بود. او يكي از بهترين نويسندگان فرانسوي است. آثار ويكتور هوگو به بسياري از انديشه‌هاي سياسي و هنري رايج در زمان خويش اشاره كرده و بازگويندهٔ تاريخ معاصر فرانسه است.