توضیحات درباره کتاب
كتاب «بشر چيست؟» اثري است خاص از نويسنده‌ي بزرگِ آمريكايي، مارك تواين، كه برخي او را پدرِ ادبياتِ آمريكا لقب داده‌اند. او هنگامي‌كه ۶۳ سال داشت به نوشتنِ اين كتاب مبادرت ورزيد و نگارشِ آن را چندين سال (تا ۱۹۰۴) طول داد و سرآخر در ۱۹۰۶ آن را با تيراژ كم و بدون نام خود يا با نام مستعار منتشر نمود.
مارك تواين در اين كتاب، كه آن را انجيل ِ خود، و شاخص‌ترين ِ آثارش مي‌دانست از ماهيت و چيستيِ بشر يا انسان سخن مي‌گويد و ايده‌ها و نظرياتِ خود را در بابِ زوايا و وجوهِ مختلف ِ ذات و سرشت آدمي بيان مي‌كند. سبك ِ نوشتارِ اين كتاب به صورت ديالوگي ميانِ پيرمردي خردمند و يك جوان است.
اين گفتگو البته رگه‌ها و مايه‌هاي فلسفي دارد و تواين در قالبِ شخصيتِ پيرِ خردمند، نظرياتش را مطرح مي‌كند. وي بر اين باور است كه انسان موجودي است ماشين‌گونه كه تحت تأثير وراثت و محيط ساخته و پروارنده مي‌شود و از اين رو، كنش‌ها و انديشه‌هاي آدمي شايستگي خاصي براي او به ارمغان نمي‌آورند.
او در عين‌حال به نحو‌ي برساختِ شخصيت و منشِ انسان اشاره مي‌كند، كه به زعمِ او يا مادرزادي‌اند و يا برآمده از محيط ِ پيرامون، نحوه‌ي آموزش و پرورش و هرآنچه كه با آنها هم‌نشيني و هم‌آموزي دارد.
البته تواين انسان را موجودي تعليم‌پذير مي‌داند كه مي‌توان با تعليم و تربيت، او را به جهتِ مثبت يا منفي (خير و شر) هدايت نمود اما در عين‌حال همچون روح غالبِ آن دوره از تحولاتِ سريعِ فني و علمي، اراده‌ي آزاد و اختيار را در قاموس بشر نمي‌بيند، و تنها مي‌تواند در مارپيچ‌هاي زندگيش به انتخاب‌هايي آزادانه مبادرت ورزد، همچون اسكي‌بازي كه از چكاد ِ كوه به دره حركت مي‌كند و در عين‌حال كه محيط و وضعيت و جوِ حاكمِ ناشي از ميليون‌ها قاعده، او را در طيِ مسيرِ اسكي، «ناگزير» پيش مي‌برند، اما هم‌اوست كه به هرحال اسكي «مي‌كند»، و انتخاب كرده كه چنين كنشي را در چنين وضعيتي انجام دهد.
مارك تواين از احساس غالبِ وجود آدمي سخن مي‌گويد و آن را نيرومندترين احساسِ بشر مي‌انگارد، چيزي كه به هرحال در هر وضعيتي، بر او مسلط است و به ارضاي خواسته‌ها و اميالش سوق مي‌دهد.
در گفتگويِ جاري و سيالِ پيرِ خردمند و مردِ جوان، كه سبك و سياقِ فلسفي و توجيهي دارد، پيرمرد بر ماشيني‌بودن و بي‌ارادگيِ بشر به معناي عام پا مي‌فشرد و او را فقط واجدِ گزينش‌هاي آزادانه در بافتي از موجبيت‌ها مي‌انگارد، اما جوان راضي نيست و از پيرِ خردمند مدام توجيه و دليل مي‌طلبد.
مارك تواين، نويسنده‌ي نام‌دارِ آمريكايي، در سيِ نوامبرِ ۱۸۳۵ در فلوريدا و در خانواده‌اي پرجمعيت به دنيا آمد و در ۱۹۱۰ از دنيا رفت. او را با بزرگاني چون دانته و ميلتون قياس كرده‌اند.