نظريۀ «تحليل رفتار متقابل» از سوي درمانگران و متخصصان گروه‌درماني در بسياري از مراكز روان‌درماني و نيز در جلسات خصوصي براي درمان انواع اختلالات رواني، هيجاني و شخصيتي استفاده مي‌شود. جذابيت فزاينده و توسعۀ فراوان اين اصول و روش‌ها انگيزۀ نگارش اين كتاب بوده است. دليل عمدۀ اميدبخشي گسترده «تحليل رفتار متقابل» در پر كردن فاصلۀ ميان نياز و وسيلۀ درمان رواني آن است كه اين روش در گروه‌ها بسيار ثمربخش بوده است. افراد گروه از جلسۀ اول شروع به تغيير كرده، خوب مي‌شوند و رشد مي‌كنند و اولين گام را براي رهايي از استبداد گذشته برمي‌دارند.
«تحليل رفتار متقابل» يكي از كتاب‌هاي همگاني جلسات خصوصي و گروه‌درماني است براي درمان اختلالات رواني و هيجاني و شخصيتي. كارآمديِ اين متن را در اين حد دانسته‌اند كه از نخستين جلسات بر اشخاص تأثير مي‌گذارد و اين تأثير در تمام مدت درمان افزايش مي‌يابد؛ شايد به اين دليل كه اين نظريه ــ‌يعني «تحليل ساخت» و «تحليل رفتار متقابل»ــ نظريه‌اي است منظم و استوار كه از شخصيت و پويايي‌هاي اجتماعي نشأت گرفته و به‌آساني قابل‌درك است و با وضعيت اكثر بيماران رواني قابل‌تطبيق است.

اين نظريه جايگزين روش‌هاي سنتي روان‌درماني است. روش‌هاي سنتي دو گونه‌اند: يكي شامل پيشنهاد دادن و اطمينان مجدد بخشيدن و ساير اعمال والدانه مي‌شود و ديگري به طرز عمل «عقلاني» بر اساس رويارويي با مسئله و توجيه و تفسير معناي آن مي‌پردازد، مانند روش‌هاي بدون درمانِ «بدون رهنمود» و روانكاوي. اريك برن معتقد است كه در روش «والدانه» درمانگر چنان با رؤياها و خيالات قديمي بيمار درگير مي‌شود كه اكثراً در درازمدت كنترل وضعيت را از دست مي‌دهد و، دست‌آخر، خود را متعجب و مأيوس مي‌يابد؛ او روش‌هاي «عقلاني» را نيز بسيار زمان‌بر مي‌داند و اين خطر را هم محتمل مي‌بيند كه طولاني‌بودن دورهٔ درمان براي نزديكانِ بيمار خطرساز باشد و اثرات ناگواري بر روند رشد شخصيت كودكان بگذارد.

اما روش «ساختاري ــ رفتار متقابل» كمك مي‌كند اين مشكلات را پشت‌سر بگذاريم. از آنجا كه اين روش موجب مي‌شود توانايي بيمار براي تحمل و مهار هيجاناتش به‌سرعت افزايش يابد و بتواند اعمال خودش را محدود كند، بسياري از امتيازات روش «والدانه» را هم دارا است؛ از آنجا كه درمانگر در اين روش كاملاً از عناصر قديمي‌شدهٔ شخصيت بيمار آگاه مي‌شود، امتيازات روش «عقلاني» را نيز حفظ مي‌كند.

يكي ديگر از مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين روشِ روان‌درماني اين است كه به‌راحتي مي‌توان آموزشش داد و آموختش. روند و رويهٔ اين درمان نيز به‌وضوح مشخص است و درمانگر و درمان‌شونده در طي درمان مي‌توانند بگويند درمان دقيقاً در چه وضعيت و مرحله‌اي قرار دارد و همين پيشرفت‌هاي حاصله و مشكلات باقي‌مانده را مشخص مي‌كند. اصطلاحات اين روش و فهم آنها نيز ساده است و كمك مي‌كند هم درمانگر هم درمان‌شونده بتوانند تصور دقيق و روشني از لايه‌هاي مختلف درمان داشته باشند.

همهٔ اينها و تاريخچهٔ درخشان اين روش در درمان بيماران مختلف در طول سال‌ها دست به دست هم داده‌اند تا اين كتاب را كه مظهر نوشتاريِ اين روش درمان است به يكي از متون مهم تاريخ روان‌درماني تبديل كنند. اگر پرستاريد، اگر مدير اداره‌ايد، اگر كارمنديد، اگر معلميد، اگر راننده‌ايد، در هر صنفي كه هستيد، مي‌توانيد از اين كتاب براي فهم مشكلات و درمان خود بهرهٔ فراوان ببريد.