تصوف در ايران از قدمتي كهن برخوردار است و سرزمين گيلان هر چند به واسطه‌ي رشته كوه‌هاي مرتفع البرز به صورت باريكه‌اي جدا از سرزمين اصلي ايران درآمده است، اما به‌طور كلي از نظر عرفان اسلامي متاثر از تصوف رايج در ايران بود. آگاهي و يافته‌هاي تاريخي درباره‌ي جريان تصوف در گيلان پيش از اسلام اندك است. اما پس از ورود اسلام به اين ديار، گيلان خاسگاه برخي از بزرگ‌ترين جريان‌هاي صوفيانه‌ي ايران و جهان اسلام شد. در اين پژوهش محقق با استفاده از متون تاريخي، ادبي و عرفاني، مطالب موردنظر را درباره‌ي تصوف و عرفان گيلان جمع آوري و پس از تجزيه و تحليل داده‌ها‌ي به‌دست آمده به تدوين آن‌ها پرداخته و آن را در پنج فصل: تصوف در ايران و اسلام، آيين‌هاي تصوف و كاركرد‌هاي اجتماعي آن، صوفيان نخستين در گيلان، شيخ زاهد گيلاني و صوفيان قرن‌هاي هشتم و نهم ق و تصوف گيلان از عصر صفوي تا دوره‌ي قاجار گردآورده است.