مرگ تيمور در سال 807 هجري، سده‌اي را آغازيد که با بر تخت‌نشيني صفويان در سال 907 هجري پايان يافت. در اين سده، در پاوه خاوري گيلان چند فرمانروايي بر پا بود که توانمندترين‌شان «کياييان» بودند. نيمي از دوران فرمانروايي اين خاندان در دوران هياهو و چند پارچگي و نيم ديگر در دوران يکپارچگي ايران در عصر صفويان بود. از نيمه دوم دوران کيايي، چند کتاب، نگاشته تاريخ‌نگاران عصر کيايي بر جا مانده که «تاريخ خاني» نوشته «علي بن شمس‌الدين لاهيجي»، از آن جمله است که در بردارنده تاريخ چهل ساله گيلان از سال 880 تا 920 هجري قمري است. کتاب حاضر، متن اين تاريخ است که از روي نسخه «نيکلاي خانيکوف»، تصحيح و تحشيه شده است.