چارتاقي‌ با شكل متقارن چهاروجهي و با قاعدة مربع را گويند كه از چهار پايه‌ يا چهار تاق تشكيل شده و گنبدي به واسطة چهار فيلپوش بر روي آنها ساخته شده است. در دانش اختر باستان‌شناسي، بناهايي با چنين ويژگي‌ها و خصوصياتي را «رصدخانة خورشيدي» يا «سازه‌هاي تقويمي» مي‌نامند. نگارنده در كتاب حاضر به شرح و بررسي خصوصيات تقويمي و شاخص‌هاي خورشيدي در چارتاقي‌ها مي‌پردازد. همچنين به معرفي برخي از چارتاقي‌هاي ايران همراه با تصاوير آنها پرداخته است. برخي از اين چهارتاقي‌ها عبارت‌اند از: نياسر، بت‌خانه آتشكوه، خورآباد، كرمجگان كهك و خيرآباد.