نظامي گنجه‌اي، شاعر قرن ششم، در شهر گنجه به دنيا آمد. وي در سرودن داستان‌هاي عاشقانه استادي مسلم بود و در سرايش منظومه‌هاي بزمي چنان قدرتي نشان داد كه در صدر اين گروه از شاعران قرار گرفت. تاريخ وفات او به درستي روشن نيست ولي حدود آن را در اوايل قرن هفتم مي‌دانند. پنج گنج يا خمسۀ نظامي، مشهورترين اثر وي، شامل پنج مثنوي تحت اين عناوين است: مخزن‌الاسرار؛ خسرو و شيرين؛ ليلي و مجنون؛ هفت پيكر؛ و اسكندرنامه؛ وي غير از پنج گنج، ديوان قصايد و غزليات نيز داشت كه مقدار كمي از آن به جا مانده است. اين كتابچه گزيده‌اي موضوعي از مثنوي‌هاي نظامي تحت برخي از اين عناوين است: عشق؛ غم و شادي؛ طبيعت؛ سكوت و خاموشي؛ رازداري؛ فال خوب و بد؛ تنهايي و غربت؛ و عاقبت‌انديشي.