توضیحات درباره کتاب
در اين اثر، چگونگي شكل‌گيري مراحل تاريخ در آسياي غربي و اروپا ـ در چهار هزار سال گذشته ـ بررسي مي‌شود. بدين سان، اين كتاب رساله‌اي است در باب فلسفه‌ي تاريخ كه فصل نخست آن به تاريخ‌نگاري يوناني ـ رومي اختصاص دارد. نويسنده در فصل دوم با عنوان "تأثير مسيحيت" نشان مي‌دهد كه مسيحيت دو ايده‌ي برجسته در تاريخ‌نگاري يوناني ـ رومي را كنار مي‌نهد. اين دو ايده عبارت‌اند از: 1- ايده‌ي خوش‌بينانه نسبت به سرشت آدمي، 2- ايده‌ي جوهرانگار نسبت به موجودات ابدي كه بنياد فرآيند تاريخي بر آن استوار است. در فصل سوم با عنوان "آستانه‌ي تاريخ علمي"، انديشه‌ي تاريخ مكتب رمانتيك و ديدگاه‌هاي تاريخي هردر، كانت، شيلر، فيخته، شلينگ، هگل و ماركس، نيز انديشه‌ي اثبات‌گرايي در حوزه‌ي تاريخ، بررسي و تبيين مي‌شود. در فصل چهارم (تاريخ علمي) ديدگاه‌ها و انديشه‌هاي نظريه‌پردازان تاريخ علمي در چهار كشور انگلستان، آلمان، فرانسه و ايتاليا تشريح مي‌گردد. مباحث فصل پنجم كتاب نيز عبارت‌اند از: ماهيت آدمي و تاريخ آدمي، تخيل تاريخي، مدرك تاريخي، تاريخ به عنوان بازآفريني تجربه‌ي گذشته، بن‌مايه‌ي تاريخ، تاريخ و آزادي، و پيشرفت به عنوان آفريده‌ي تفكر تاريخي. در بخش پاياني، نوشته‌اي از "تي. ام. ناكس" ـ ويراستار متن اصلي كتاب ـ در شرح و معرفي ديدگاه‌ها و آثار "آر.جي. كالينگوود" آمده است. گفتني است به نظر "كالينگوود" تاريخ در كتاب‌ها و اسناد گنجانده نشده است. تاريخ فقط در علاقه و مشغوليت كنوني مورخي زنده است كه اين اسناد را تفسير مي‌كند و به اين طريق حالات ذهني را كه به كنكاش درباره‌ي آن مي‌پردازد، از نو در خود احيا مي‌كند.